; HOÀN NGỌC XANH – Thảo dược HerbEco
Giỏ hàng

HOÀN NGỌC XANH

HOÀN NGỌC XANH

Tên khoa học: Pseuderanthemum palatiferum (Nees) Radlk.

Tên khác: Xuân hoa, nhật nguyệt, tu lình, cây con khỉ, trạc mã, thần tượng linh, cây mặc quỷ.

Họ: Ô rô (Acanthaceae).

Mô tả

Cây bụi, sống nhiều năm, cao 1 - 2 m, phần gốc hóa gỗ màu nâu. Thân non màu xanh lục, phân nhiều cành mảnh. Lá mọc đối, hình mũi mác, dài 12 – 17 cm, rộng 3,5 - 5 cm, gốc thuôn, đầu nhọn, mép nguyên.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành thành xim dài 10 - 16 cm; hoa lưỡng tính, màu trắng pha tím: đài 5 lá rời nhau; tràng hợp có ống hẹp và dài; 5 cánh chia làm hai môi, môi trên có 2 thùy, môi dưới 3 thùy, thùy giữa có chấm tím; nhị 4, có 2 nhị lép, chỉ nhị ngắn dính ở hong tràng, bao phấn màu tím; bầu thượng, nhẵn, 2 ô.

Quả nang, chứa 4 hạt.

Phân bố, sinh thái

Chi Pseuderanthemum Radlk chưa xác định chính xác hiện nay có bao nhiêu loài ở Việt Nam. Theo Raymond Benoist, 1939 có 7 loài; Phạm Hoàng Hộ, 1993 có 9 loài; Nguyên Tiến Bân, 1997 có 10 loài. Song trong tất cà các tài liệu của các tác giả trên đều ghi nhận hoàn ngọc xanh là một cây mọc tự nhiên ở vùng núi, vài nằm gần đây được trồng rải rác trong nhân dân.

Hoàn ngọc xanh thuộc loại cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng nhất là khi còn nhỏ. Cây trồng sinh trưởng mạnh trong mùa xuân - hè, mùa đông có hiện tượng nửa rụng lá. Xuân hoa trồng trên 1 năm tuổi mới có hoa quả, tái sinh tự nhiên chủ yếu từ hạt, có khả năng tái sinh cây chồi khỏe sau khi bị chặt. Ngoài ra, cách cắm cành, giâm cành đều có thể tạo thành cây mới.

Công dụng

Nhân dân thường dùng lá cây hoàn ngọc xanh chữa đau bụng do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đòn ngã tổn thương, vết thương, tiêu mủ, mụn lồi

  • Chữa rối loạn tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết đường tiêu hóa, trĩ nội: Mỗi lần 7 lá, ngày 2 lần, 3-5 ngày.
  • Chữa đòn ngã bị thương chảy máu hay tụ máu, lở loét, làm tan mụn lồi: Lấy lá, số lượng tùy yêu cầu, giã nát, đắp.

Trong những năm 90, người ta còn truyền nhau rằng lá cây hoàn ngọc xanh là “thần dược”, có thể chữa được nhiều loại bệnh khác như suy nhược thần kinh, bệnh thận, huyết áp cao hay thấp, ung thư gan, phổi.