; XÁO TAM PHÂN – Thảo dược HerbEco
Giỏ hàng

XÁO TAM PHÂN

XÁO TAM PHÂN

Tên khoa học: Paramignya trimera (Oliv.) Guill.

Tên khác: Đơn diệp đằng thích

Họ: Cam (Rutaceae)

Mô tả

Cây xáo tam phân là cây tiểu mộc leo: gai dài, hơi cong xuống; vỏ màu nâu vàng, thân dài trên 5m, đường kính khoảng từ 8-12cm; cành không lông. Lá có phiến tròn dài hẹp, bề ngang 1 – 1,5cm, lúc khô hai mặt nâu, bìa uốn xuống, gân phu 8 – 10 cặp; cuống ngắn, 2 – 3mm. Chùm ở nách gai; cộng hoa 2 mm; đài 3 răng; cánh hoa 3, dài 4mm; tiểu nhụy 3, rời nhau. Trái tròn, to 15 mm.

Các bộ phận của cây đều có tinh dầu, nhiều nhất ở rễ, mùi thơm dịu, rất ít khi ra hoa.

Phân bố, sinh thái

Tập trung chủ yếu nhiều nhất ở khu vực Ninh Hòa tỉnh Khánh Hòa và một phần tìm thầy ở Phú Yên và Ninh Thuận những nơi tiếp giáp với Khánh Hòa , rễ có khả năng tái sinh tự nhiên bằng chồi từ rễ, thường thu hái vào mùa khô.

Công dụng

Xáo tam phân vị hơi đắng có pha vị ngọt, tính bình hơi mát, mùi thơm dễ chịu, không độc, vào tâm, can, tỳ, phế, thận, tâm bào.

Theo phân tích, xáo tam phân có các thành phần: flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin và triterpenoid. Các thí nghiệm trên chuột nhắt trắng cho thấy, xáo tam phân có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp; có tác dụng độc (ức chế, tiêu diệt) đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Thí nghiệm cũng cho thấy, với độc tính thấp, xáo tam phân khá an toàn khi sử dụng. Được biết Dược liệu Nam Việt có trụ sở tại Khánh Hòa đã nhân trồng bảo tồn cây xáo tam phân trên diện tích lớn, ước đạt khoảng 40ha tại Ninh Hòa và Vạn Ninh của tỉnh Khánh Hòa.